همایش آشنایی با دستاوردهای سیستم رله و حفاظت شبکه های برق با حضور دکتر هاشم مرتضوی متخصص ارشد دانشگاه کبک کانادا، مدیران عامل، معاونان، مدیران و کارشناسان بهره برداری شرکتهای برق منطقه ای برگزار شد.

 به نقل از روابط عمومی شرکت مدیریت شبکه برق ایران، در این جلسه دکتر مرتضوی پس از بیان پیشینه مشکلات ناشی از عملکرد اشتباه رله های حفاظتی در آمریکای شمالی، به معرفی جدیدترین دستورالعملها و تجربیات در زمینه تستهای دوره ای سرویس و نگهداری سیستمهای حفاظتی در این ناحیه پرداخت و گفت: هدف اولیه صنعت برق در آمریکای شمالی، حفظ و بهبود شاخصهای قابلیت اطمینان شبکه برق است. به گفته وی، پس از حادثه خاموشی گسترده 14 آگوست سال 2003 در منطقه آمریکای شمالی، آنالیز حوادث در کارگروههای مختلف و تعیین عوامل موثر بر قابلیت اطمینان شبکه نشان داد که عملکرد سیستم حفاظتی (نه تنها خود رله) به عنوان یکی از مهمترین عوامل حفظ و قابلیت اطمینان شبکه شناخته می شود.

مرتضوی افزود: با بررسیهای انجام شده، کارگروه آنالیز عملکرد اشتباه رله های حفاظتی آمریکای شمالی سه عامل تنظیمات غیر صحیح/ منطق نادرست/ طراحی اشتباه، خطای رله و خطای سیستم مخابراتی را به عنوان مهمترین عواملی که در بیش از 65 درصد عملکرد اشتباه رله های حفاظتی نقش داشته اند معرفی کرد.

وی در ادامه گفت، مجموع این آنالیزها نشان داد که بررسی تنظیمات رله از اهمیت بالایی نسبت به تست خود رله برخوردار است. به همین دلیل بازه قابل قبول تست رله ها برای NERC  (عهده دار پایش مستمر وضعیت قابلیت اطمینان شبکه، تعیین تهدیدهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت شبکه و در نهایت تهیه و ابلاغ دستورالعملهای مرتبط با استاندرادهای قابلیت اطمینان شبکه برق در محدوده کانادا، آمریکا و بخش شمالی باجا کالیفرنیای مکزیک) برای رله هایی که مونیتورینگ ندارند به 6 سال و برای رله های دیجیتال به 12 سال افزایش یافت. وجود یک سازمان مستقل با ماهیت کاملا فنی، این اطمینان را در حاکمیت به وجود آورد که فارغ از جهت گیریها می توان تصمیمات را به صورت فنی آنالیز و بهترین تصمیم ممکن را گرفت.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: خصوصی سازی در کنار مزایایی که دارد، تاثیر منفی آن بر قابلیت اطمینان شبکه موجب شد که نیاز به وجود یک سازمان رگولاتوری مستقل فنی جهت حفظ، رصد و پایش مستمر شاخصهای قابلیت اطمینان بیش از پیش احساس شود. وجود یک سازمان مستقل با ماهیت کاملا فنی، این اطمینان را در حاکمیت به وجود آورد که فارغ از جهت گیری ها می توان تصمیمات را به صورت فنی آنالیز و بهترین تصمیم ممکن را گرفت. دکتر مرتضوی انجام تست دوره ای یک ساله رله های حفاظتی در ایران را در اختلاف زیاد از تجربیات بین المللی دانست و گفت: حجم عملیات ستادی برای اخذ خاموشی و برقدار کردن مجدد تجهیزات، عملا فرصت فکر کردن و آگاهانه عمل کردن را هم از شرکتهای پیمانکار و هم از معاونت راهبری، معاونتهای بهره برداری و دیسپاچینگهای منطقه ای گرفته است.

وی پیشنهاد کرد هدف و عنوان تستهای پیشگیرانه رله ها، به تست کل سیستم حفاظتی ارتقا یابد.

مرتضوی در ادامه پیشنهاد کرد بازنگری فلسفه حفاظتی، محاسبه و تایید تنظیمات و کاهش نرخ عملکردهای اشتباه و غیرضروری کل سیستم حفاظتی (نه تنها خود رله ها) در دستور کار کارشناسان معاونتهای بهره برداری و شرکتهای پیمانکار قرار گیرد و در صورت موافقت با این امر، متناسب با دستورالعمل صادره از سوی شرکت توانیر و مدیریت شبکه برق ایران، از فروردین سال 96 رله هایی که فاقد سیستم مونیتورینگ هستند در فاصله دو تا چهار سال یکبار و رله های دارای سیستم فوق هر هشت سال یکبار مورد تست قرار گیرند.

به گفته مرتضوی، مستند سازی دقیق گزارش حوادث و جدی گرفتن آن توسط شرکتهای برق منطقه ای مسلما موجب کاهش نرخ حوادث بعدی خواهد شد. تایید صلاحیت افراد گروه تست باید جدا از صلاحیت عمومی پیمانکاران انجام شود به گونه ای که تنها افراد احراز صلاحیت شده و مورد تایید وزارت نیرو مجاز به حضور در پستهای فشار قوی انجام تستها باشند. در ادامه این همایش، مهندس حسین ایوب زاده، مدیر مطالعات و حفاظت شرکت مدیریت شبکه برق ایران به ارائه دستورالعمل جدید تستهای دوره ای سیستمهای حفاظتی شبکه انتقال که توسط آن شرکت تهیه و در 22 مرداد سال93 به شرکتهای برق منطقه ای ابلاغ شده است، پرداخت.

به گفته وی، این دستورالعمل بر اساس جدیدترین تجربیات و دستورالعملهای بین المللی موجود تدوین شده و تطابق خوبی با جدیدترین تجربیات NERC  که توسط دکتر مرتضوی ارائه شد، دارد.

منبع: پایگاه خبری توانیر